Hava çok sıcakken, bir bardak buz gibi sudan daha cezbedici çok az şey vardır. Ancak anneannem tam tersini iddia ediyor. Ona göre sıcak havada serinlemenin en iyi yolu sıcak bir çay içmek! Bu fikri muhtemelen daha önce duymuşsunuzdur. Peki bu asılsız bir rivayet mi, yoksa gerçeklik payı var mı? Serinlemek için buzdolabına mı yönelmek gerek, yoksa su ısıtıcısına mı?
Sıcak yaz günlerinde serinlemek için genellikle soğuk içecekleri tercih ettiğimiz hâlde, eski bir deyiş bazen aklımızı kurcalar: “Çay harareti alır”. Birçok kültürde yer alan ve ilk bakışta şüphe uyandıran bu deyişi belirli koşullarda haklı çıkartan bir dizi deney bulunuyor.
Vücut sıcaklığı ve terleme konularında uzman Ollie Jay’in 2012 yılında yaptığı bir deneyde:
Denekler vantilatörlü bir ortamda 75 dakika egzersiz yaparken belirli aralıklarla sıcaklığı 1,5⁰C ile 50⁰C arasında değişen suları tükettiler. Deney sonuçları, en sıcak suyu içen deneklerin oda sıcaklığında su tüketenlere kıyasla 56 kilojul değerinde ısı enerjisi kaybederek serinlediğini gösteriyor. Soğuk su içen deneklerin vücutlarında ise 21 kilojullük ısı enerjisi artışı gözlenmiş.
Sıcak bir içecek tükettiğimizde sindirim kanalımızın ağız ve mide arası bölümlerinde bulunan sıcaklık algılayıcı hücreler, beyne vücut ısısının artmakta olduğunu ifade eden sinyaller gönderir. Bunun üzerine beynimiz terleme mekanizmasını hızlandırarak vücudu soğutmaya çalışır. Çünkü terimizdeki su buharlaşmak için gereken enerjiyi cildimizden alır ve buharlaşarak vücudumuzdan uzaklaşır. Bu olay vücudumuzun ısı kaybederek soğumasıyla sonuçlanır.
Bahsi geçen deney kurgusunda fark edilebileceği üzere, sıcak içecek tüketimi sonrası vücudun serinleyebilmesi için terin tamamının buharlaşması gerekiyor. Durgun ve yüksek nemli bir havada, terin ciltten uzaklaşmasını engelleyecek kıyafetler varken içilen sıcak bir içecek vücut ısısını daha da artıracaktır.
Kaynakça : Smithsonianmag
Yorum Yap