Dünyadaki anıt-kabirlerin en büyük ve en güzel anıt olarak kabul ediliyor. Bu yüce ve zarif eser yapının mimarı , Koca Sinan’ıın öğrencilerinden İstanbul’lu Mehmet İsa Efendi’dir. İslam türbe mimarisinin en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilen Tac Mahal, “Terlerin Tacı” anlamına geliyor.
İslam mimarisinin incisi olan bu türbe, Timuroğulları hükümdarlarından Şah Cihan tarafından, on dört çocuk dünyaya getirdikten sonra genç yaşta ölen çok sevdiği eşi Ercümend Banu için yaptırılmıştır. İnşaat 1631’de başlamış ve başta mimar Mehmet İsa Efendi ile dünyanın dört bucağından getirilen sanatkarlar olmak üzere, binlerce işçinin devamlı çalışmasıyla 1654’de tamamlanmış, yani 23 yıl sürmüştür. Tamamen beyaz mermerden yapılan Tac Mahal’in ana kubbesinin yüksekliği 82 metredir. Binanın çevresinde dört kule, ön tarafında da uzun bir havuz bulunur. Türbeye, değerli taşlarla bezenmiş bir mermer avludan girilir. Duvarları sayısız pırlanta, zümrüt, inci ve yakutla süslü türbenin içinde Şah Cihan ile Ercümend Banu’nun mermer lahidleri yer alır. Karı-koca, bu lahidlerin altındaki mahzende gömülüdür.
1983’ten bu yana UNESCO’nun Dünya Miras Listesi’nde yer almaktadır. Yılda tahmini 3milyon kişi tarafından ziyaret edilir.
Tac Mahal Nerededir?
Bu yüce ve zarif eser, Hindistan’ın kuzeyinde, Delhi yakınındaki Ağra şehrini süsler. Agra şehri, Hindistan’nın kuzey eyaleti olan Uttar Pradesh’de yer alan ve Yamuna Nehri’nin kıyısına kurulmuş eski bir şehirdir.
1631-1654 yıllarında inşa edilmiş anıt mezar İslâm türbe mimarisinin en önemli eserlerinden birisi olarak kabul edilir. Yapı, Şah Cihan’ın hâkimiyeti süresinde en parlak dönemini yaşayan Bâbürlüler’in güç ve kudretini temsil eder. Hanedanın güç ve kudreti kadar, Şah Cihan ile eşi Ercümend Bânû Begüm arasındaki sevginin de sembolüdür. Şah Cihan’ın tahta çıkması üzerine Mümtaz Mahal adını alan Ercümend Banu, on dördüncü çocuğunu doğururken hayatını kaybetmiştir. Hükümdarın, eşine duyduğu sevginin hatırasına görkemli bir anıt mezar yaptırarak teselliyi sanat ve mimaride bulduğu anlatılır.
Mimari Özellikleri
Tac Mahal’in yapımında parlak, ince mavi damarları olan beyaz mermer kullanılmıştır. Aynı mermerden yapılan ve yerden yüksekliği 82 metre olan kubbe, Mimar İsmail Efendi tarafından yapılmış ve 1648 yılında tamamlanmıştır. Yapıdaki yazıları yazan Hattat Settar Efendi’dir.
Kubbe üzerinde altınlı bir alem vardır. Türbenin beyaz mermerden yapılan 4 minaresi vardır. Anıtın dört bir tarafına Hattat Settar Efendi tarafından Yasin suresinin tamamı yazılmıştır.
305×580 metre ölçülerinde dikdörtgen avluda yer alan Tac Mahal, dört cephesinin ortalarında 33 metre yüksekliğindeki taç kapılarıyla 75 metre yüksekliğindeki anıt kubbeyi çevreliyor.
İç mekanı örten 30 metre yüksekliğindeki alt kubbeyle üst kubbe arasında türbe mekanı kadar ölü hacim var.
Mümtaz Mahal ve Şah Cihan’ın sandukaları üst katta, kubbenin altındadır. Sandukaların bulunduğu yerdeki kubbede insan ağzından çıkan her ses 7 kez yankılanacak şekilde bir akustiğe sahiptir.
Tac Mahal’in yüz binlerce akik, sedef ve firuze gömülü olan duvarlarında ayrıca 42 zümrüt, 142 yakut, 625 pırlanta ve 50 adet çok iri inci vardır.
Kaynakça: İslamAnsiklopedisi, Wikipedia, Kesfetsek, Skyscanner
HARİKA BİR YAPI…