Başka Gezegenlerde de Mevsimler Görülür mü?

Başka gezegenlerde de mevsimler görülür mü? Mevsimler bir gezegenin yörüngesindeki hareketi sırasında Güneş’e doğru olan yöneliminin düzenli ve tekrar eden şekilde değişmesi sonucu oluşur. Bu durum Güneş’ten gelen radyasyonun miktarının ve atmosfere girme açısının değişmesine neden olur.

Mevsimler Nasıl Oluşur?

Bir gezegende mevsimlerin oluşmasına neden olan iki etken vardır:

Gezegenin eksen eğikliği
Güneş etrafındaki yörüngesinin şekli

Mevsimler bir gezegenin kendi yörüngesindeki hareketi esnasında Güneş’e doğru olan düzenli ve tekrar eden hareketleri sonucu oluşur.

Dünyada 4 mevsim yaşanmaktadır. İlkbahar, yaz, sonbahar ve kıştır.

Dünya’da mevsimlerin oluşmasında eksen eğikliği – yaklaşık 23 derece – daha büyük rol oynar. Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesi elips şeklindedir. Bu nedenle yörünge şeklinin Dünya’nın mevsimleri üzerinde belirgin bir etkisi yoktur.

Gezegenler de Mevsimler

Başka Gezegenlerde de Mevsimler Görülür mü? Güneş Sistemi’ndeki her gezegen de mevsimler görülmektedir. Hatta birçoğunda Dünya’da olduğu gibi dört mevsim yaşanmaktadır. Bazılarında mevsimler arası farklar oldukça belirginken bazılarında pek de fark yoktur.

Merkür

Güneş’e en yakın gezegen olan Merkür’ün ekseni eğik değildir. Güneş’in yörüngesinde çok hızlı dolaşan Merkür, kendi ekseni çevresinde çok yavaş döner. Öyle ki, Güneş’in çevresinde iki kez dolandığı süre kendi ekseninde üç kez döndüğü süre kadardır. 1 Merkür yılı 88 Dünya gününe, 1 Merkür günü ise 58,6 Dünya gününe eşittir! Merkür’de bir mevsimin bittiğini ve diğerinin başladığını fark etmek mümkün değildir.

Venüs

Eksen eğikliği yaklaşık 3 derece olan Venüs’te mevsimler arasındaki fark çok azdır. Bu gezegenin asit içeren, kalın bir atmosferi vardır ve bu atmosfer gezegenin yüzeyinde bir “sera etkisi” yaratır. Bu yönüyle Venüs, Güneş Sistemi’ndeki en sıcak gezegendir. Mevsimler arasında da hava sıcaklığı bakımından çok az farklılık görülür.

Dünya

Dünya’da mevsimlerin oluşmasında eksen eğikliği yörünge şekline göre daha büyük rol oynamaktadır. Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesi elips şeklindedir. Ancak bu şekil daireye yakın olduğu için yörünge hareketi sırasında Dünya’nın Güneş’e en yakın ve en uzak olduğu mesafeler arasındaki fark çok azdır. Bu nedenle yörünge şeklinin Dünya’nın mevsimleri üzerinde belirgin bir etkisi yoktur.

Mars

Mars’ın ekseninin eğikliği yaklaşık 25°dir. Yörüngesinin ayrıksılığı (daire şeklinden ne kadar uzak olduğu) büyük olan Mars’ta mevsimler birbirinden çok farklıdır. Bu durum Mars’ın atmosfer basıncının da yıl içinde değişmesine neden olur.

Jüpiter

Jüpiter’in eksen eğikliği 3°dir. Bu nedenle mevsimler arasındaki sıcaklık farkları çok fazla değildir. Ancak Güneş’e uzaklığı ve Güneş’in çevresindeki yörüngesi de uzun olunca bu yörüngeyi dolanması uzun sürer. 12 Dünya yılı kadar. Jüpiter’de mevsimlerin uzunluğu yaklaşık 3 Dünya yılıdır.

Satürn

Satürn’de her mevsim, 7 Dünya yılı kadar sürer. Satürn’de mevsimler arasında pek sıcaklık farkı yoktur.

Uranüs

Uranüs’ün yörüngesinin biçimi Dünya’nınki gibi daireye çok yakındır. Bu nedenle de yıl boyunca Güneş’e yaklaşık olarak aynı uzaklıkta bulunur. Ancak Uranüs Güneş’in çevresindeki bir turunu oldukça uzun sürede tamamlar. Bu nedenle Uranüs’te bir mevsim, 20 Dünya yılı kadar sürer. Uranüs’ün eksen eğikliği ise 82°dir. Ortalama sıcaklıklar bakımından en soğuk gezegen değildir ama Güneş Sistemi’nde bugüne kadarki en düşük sıcaklık Uranüs’te ölçülmüştür: -224°C!