Yıldızların ne kadar çok olduğunu biliyoruz, son verilere göre yaklaşık 10 üzeri 21 yıldız bulunmaktadır. Şu anda da evrenimizde binlerce yıldız doğup ölmektedir. Peki, gecemizi güzelleştiren bu yıldızlar nasıl oluşur?
Bulutsuların bazı noktalarında diğerlerinden daha fazla atom vardır. Bu bölgelerde kuvvetli kütle çekim alanları oluşur. Bu bölgelerdeki atomlar çevredeki yavaş atomları çeker. Atom sayısı arttıkça çekim alanları daha da kuvvetlenir ve bulutsudaki daha çok maddeyi çeker bu olay sonucunda bulutsu üzerinde kümelenmeler oluşur. Bu bölgeler yoğun bölgelerdir.
Yıldızlar Nasıl Oluşur?
Yıldızlar, bulutsulardaki bu yoğun bölgelerin çökmesiyle oluşur. Bu bölgelere molekül bulutları denir. Molekül bulutlarında çoğunlukla Helyum ve Hidrojen vardır. Molekül bulutlarındaki moleküller birbirleriyle çarpışırlar ve uyarılmış duruma geçerler. Uyarılmış moleküller temel enerji seviyesine geçerken sahip oldukları fazla enerjiyi kızıl ötesi ışık şeklinde yayarlar. Enerji bu bölgenin dışına çıktığı için yoğun bölge soğumaya başlar. Bölgenin kendi iç basıncı ve kütle çekimi dengelenemez ve moleküler bulut çökmeye başlar. Bu çökmelerle yıldızların tek tek değil de kümeler halinde oluştuğu bilinmektedir.
Yoğunluğu arttıkça yaydığı ışık dışarıya çıkamaz çünkü ışık moleküller tarafından soğrulmaya başlar. Bulutun iç kısmındaki sıcaklık artmaya başlar. Merkezin sıcaklığı 10 milyon dereceye ulaşınca hidrojen yanması başlar. Bu sıcaklıkta hidrojen atomlarının çekirdekleri çok hızlı dönmeye başlar ve çarpıştıkları zaman birbirleriyle kaynaşırlar ve helyuma dönüşürler. Kaynaşan 4 hidrojenden atomundan 1 helyum oluşur ancak hidrojenin tüm ağırlığı helyuma dönüşmez. Burada kaybolan madde saf enerjiye dönüşür. Bu enerji, yıldız taslağının kendi ağırlığını taşıması ve içe çökmesini engellemek için gereklidir. Isınma bulutun basıncı ve kütle çekimi dengelenene kadar devam eder. Böylece önyıldız oluşmuş olur. Önyıldız zamanla ışıma yaparak enerji kaybeder ve küçülür. Merkezin sıcaklığı belli bir değere ulaştığında çekirdek tepkimeleri başlar ve yıldız oluşur.
Kaynakça: NASA, Kids Frontiersin, Fen Aktivite, Astrobilgi, Scribd
De Boer, K. ., & Seggewiss, W. (2008). Stars and Stellar Evolution.
Bozkurt Z., Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri, Stellar Interiors and Evolution
Afşar M., Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri, Solar System
Yorum Yap