21 şubat 1830 günü, Theatre Française’de Victor Hugo’nun yeni eseri “Hernani” ilk defa oynayacaktı ve Hugo’nun hayranlari salonu doldurmuştu. Ama karşı olanlar da vardı ki, bunlara “klasikler” deniyordu. Klasikler, Hugo’nun, Cromwell mukaddemesinde açıkça belirttiği şekilde, tiyatroya getirdiği yeni kuralları şiddetle reddetmekteydi. Artık, Racine zamanının en önemli kuralı olan zaman, yer ve hareket birliği yıkılmış yerini hayal gücü ve duyguya, tek kelimeyle hürriyete bırakmıştı!
Seyirciler dikkatle birbirlerini süzerek karşısındakinin yeni akıma dost mu, düşman mı olduğunu anlamaya çalışıyordu.
Nihayet perde açıldı. İlk anda yükselen bir «Aaa!» sesi sahnenin barok dekoruna karşı hissedilen duyguyu ifade ediyordu. Eserin ilk sahneleri olaysız geçti. Ama arada bir «klasikler»in boğuk gülüşleri, «romantikler»in buna verdikleri. «sus» cevapları duyuluyor ve bunların ardı arkası kesilmiyordu.
Daha sonraki perdeler fazla bir olay olmadan geçti. Fakat beşinci perdede Don Ruy Gomez, borusunu çalarak ölüleri harekete geçirdiği zaman, klâsikier: «Bu aptallıktır!.. Paramızı verin!» Diye bağırdılar. Romantikler buna cevap verdi. Önce ağız, sonra da el kavgasına dönüşen tartışmalar gazete sayfalarında da sürüp gitti.
Hernani
Nazımla yazılmış, 5 perdelik oyunu.
Klasik tiyatrodan yana olanlarla Romantikler arasında sert bir kavgaya dönüşen çatışmaları su yüzüne çıkarmasıyla ünlüdür. Bazı tablolara konu olan (Albert Besnard) bu edebiyat çekişmesi, tiyatroda romantizmin eski ilkeleri kaldırmasıyla sonuçlandı. 16. yüzyıl İspanyası’nda soyluluğunu yitirmiş sürgündeki Hernani ile sevişen Dona Sol’un güzelliği ardından hem Ruy Gomez, hem ilerde kral olacak Don Carlos vardı. I. Karl olarak tahta çıkan Don Carlos bu gerçek aşkın değerini anlayarak sevişen gençleri evlendirirse de, vaktiyle verdiği şeref sözünü tutan Hernani, Ruy Gomez’in boru sesini duyunca canına kıymaktan çerinmez. Dona Sol onu izler. Gomez bu umutsuz bitiş karşısında yaşamına son verir.
Eserin asıl gücü Hugo’nun şiirsel etkisinden gelir; “üç birlik” kuralı da bu arada tarihe karışmış olur.
Bu da aynı gün oldu:
- 1972 : ABD Cumhurbaşkanı Nixon, Kızıl Çin’e bir ziyarette bulundu.
Kaynakça: Wikimedia, Huffingtonpost
Jacques Gabalda ve Rene Beaulieu, “Hernani Savaşı ”, Geçmişteki Önemli Olaylar (İstanbul: Baskan Yayınları, 1981), 1: 30.
.jpg){kind=link}
Yorum Yap